Kissin en Capucon Muziekgebouw Eindhoven

-

‘Als bladomslaander heb je de beste zitplaats’

Er zijn maar weinig mensen die een pianorecital zo intiem kunnen beleven als Ade Nicolas (Nico, 23). Hij zit namelijk op het podium, pal naast de pianist. Hoewel hij vaak in de schaduw staat van grootheden als Evgeny Kissin en Maria João Pires, is hij onmisbaar voor een vlekkeloos concert. Toch weten maar weinig mensen van het bestaan van zijn werk: bladomslaander.

Toegegeven, Nico had nooit de ambitie om bladomslaander te worden. ‘Ik zei gewoon een keer “ja” toen ik gevraagd werd. Tot op de dag van vandaag zeg ik dat nog steeds.’ Zijn muzikale avontuur begon op zevenjarige leeftijd met pianospelen. Later, rond zijn veertiende, kwamen daar cellolessen bij. ‘Inmiddels zit ik in mijn laatste jaar van mijn studie Cello in Tilburg. Mijn muzikale achtergrond helpt me enorm bij mijn werk. Als je enige taak is om een pagina op het juiste moment om te slaan, is het wel zo handig om te weten waar je naar kijkt.’

Magische momenten

‘De term “bladomslaander” behoeft geen uitleg. Het is een relatief simpele taak, maar één vergissing kan een heel concert verstoren’, vertelt hij. ‘Musici kunnen iemands wereld in zo’n korte tijd veranderen, en dat geldt zeker voor de pianisten waarvoor ik werk.’ Toch is het niet alleen de pianist die levens beïnvloedt, denkt Nico. ‘Als bladomslaander zorg ik ervoor dat de pianist zich volledig kan richten op magische momenten in de muziek, zonder zich druk te maken over de partituren. Daarom draagt een omslaander in mijn ogen ook bij aan die bijzondere concertbeleving.’

Wie denkt dat Nico partituren van tevoren volledig bestudeert, heeft het mis. ‘Misschien helpt dat anderen, maar ik luister of kijk liever niet naar de muziek voor het concert. Ik denk dat het juist in mijn voordeel werkt als de stukken nieuw voor me zijn. Het houdt me scherp.’ Natuurlijk is dat niet altijd het geval. ‘Soms ken ik het repertoire al, omdat ik het zelf gespeeld heb.’

Kalm en gefocust

Wat Nico wél doet, is vooraf de basis van de stukken doornemen met de pianist. ‘Bijvoorbeeld wanneer ik moet omslaan, of er herhalingen zijn en of er passages worden overgeslagen. Soms geeft de pianist zelfs aan bepaalde pagina’s liever zelf om te slaan.’ Voor het concert van Evgeny Kissin in januari repeteerde hij op verzoek van de meesterpianist een dag van tevoren. ‘Maar dat gebeurt eigenlijk nooit.’

Een ongeluk zit in een klein hoekje: vallende partituren, een onvoorziene herhaling – het kan allemaal gebeuren. ‘Het belangrijkste is om dan kalm en gefocust te blijven.’ Nico weet dat uit ervaring. ‘Het is weleens gebeurd dat een pianist niet had aangegeven een deel over te slaan. Ik sloeg dus niet om, maar de pianist loste het zelf op. Op zo’n moment moet je gewoon doorgaan en de “fout” achter je laten.’

Eén van de dingen die Nico lastig vindt, is stug papier. ‘Soms slaan pagina’s uit zichzelf om, waardoor ik vaker moet opstaan.’ Techniek is daarbij essentieel. ‘Ik probeer zo efficiënt en kalm mogelijk te bewegen – en natuurlijk zo elegant mogelijk, zolang de situatie dat toelaat.’

Herinneringen

Door de jaren heen heeft Nico veel beroemde pianisten geassisteerd, en hij koestert mooie herinneringen aan sommige concerten. ‘Het concert van Kissin, Capuçon, Kremer en Rysanov vond ik geweldig. Ik hou enorm van de werken van Sjostakovitsj, en dit hele programma stond in het teken van hem!’ Hij vond bovendien de vriendelijkheid van de Nederlandse Ronald Brautigam en de Australische Kristian Bezuidenhout erg prettig. ‘Met hen had ik leuke gesprekken over van alles en nog wat – de gekke dingen van het leven.’

Op dinsdag 11 maart zit Nico opnieuw op het podium, ditmaal naast meesterpianiste Maria João Pires tijdens haar concert met Ignasi Cambra. Misschien wordt dit zijn volgende bijzondere herinnering?

Gerelateerd concert